Hoe gebruik je een capo?
Zingende zeekoe/ dubbele wijzerplaat-truc (dl.2)!
Hoe gebruik je een capo in combinatie met de dubbele wijzerplaat ofwel de transponeerschijf van het vorige artikel:
Even voor wie het nog niet wist:
Een capo ofwel barré-klem is een ding wat je op de hals van je gitaar, ukelele/ ukulele of mandoline klemt zodat je alle snaren tegelijk in een vakje naar keuze indrukt. Als je b.v. voor het 2e vakje kiest, worden alle tonen 2 halve tonen = 1 hele toon hoger. Dat geldt dan ook voor alle akkoorden. In het filmpje hieronder zie je hoe ik een capo gebruik op de uke.
Voorbeeld: deep Elem/ in de manenschijn/ nacht en ontij:
Ik was een tijdje geleden aan het studeren in “developing creative solos by Dan Miller” Fijn boek! Ik ontdekte een fijn lied: “Deep Elem Blues”. Doet me deugd! Heb er gelijk maar een Nederlands tekst bij gemaakt. Die staat erbij in de TEF-File: deep elem in de manenschijn2.Gtef.
Het stuk is in dat boek in E. Prima voor gitaar. Voor velen goed te zingen. Maar ik had er ruzie mee.
Hoe gebruik je een capo om lastige akkoorden om te zetten naar gemakkelijke?
Als voorbeeld hier het nummer met de ukelele/ukulele.
Het makkelijkste werkt het met een speciale, kleinere ukelele-capo. In geval van nood kan een gitaar-capo ook wel dienst doen.
Voor de ukelele is E best een irritante toonsoort. In eerste instantie speelde ik het in C met de capo in het 4e vakje. Pak de schijf er maar bij.
- Begin met de E op de bovenste schijf bij de E op de de onderste schijf.
- Verdraai de bovenste 4 taartpunten rechtsom.
- 4 taartpunten staan voor 4 vakjes. Alles schuift dus 2 hele tonen op.
- De binnenste schijf zegt nu welke greep je speelt. De buitenste zegt wat de werkelijke toonhoogte is.
- Je speelt naast de capo in het 4e vakje, voor je gevoel C, F en G7. In werkelijkheid klinkt het als E, A en B7. Gelukkig zit er niet 1 heel lastige greep bij!
Op de uke is het goed te doen om de melodie tegelijk met akkoorden te spelen. (1 voordeel: dan hoef je niet te zingen.) Het gaat dan zoiets klinken:
Transponeren met de capo en de schijf.
Om allerlei redenen (lees: dat fijne stembereik van mij) had ik behoefte aan een iets hogere versie (die ik dan weer laag zing). Het werd toonsoort G. Prettig voor gitaar, mandoline en ukelele. Ook mijn goeie ouwe resonatorgitaar is er blij mee. Die staat n.l. vaak in open G stemming.
Het gaat dan zo klinken:
of zoiets:
Ik heb de melodielijn uitgeschreven met de tekst erbij als TEF-file: deep elem in de manenschijn2.Gtef Om die te openen heb je TEF-view nodig. Zie ook mijn artikel Moeite met noten lezen.
Verder heb ik nog wat dingetjes uitgeschreven voor dit project. Die vind je bij Tabs en noten.
Maar hoe gebruik je een capo om te transponeren?
Mijn fingerpicking gitaar versie van Deep Elem Blues is in toonsoort E. Om mee te kunnen spelen met de G-versie, moet het lied dus een stukje hoger worden. Dat doe je met de capo. Om te bepalen in welk vakje hij moet, ga zó te werk:
- Draai de schijf zo dat de binnenste E bij de buitenste G ligt.
- Tel het aantal taartpunten die je de schijf rechtsom hebt gedraaid: 3.
- Capo in 3e vakje maakt dus van een E greep, een G akkoord.
- De andere akkoorden gaan dus ook 3 vakjes = 1 1/2 toon hoger klinken: A wordt in werkelijkheid C en B7 wordt D7.
P.S. Het antwoord op de vraag van de vorige keer: Bb, Eb en F wordt C, F, en G. Maar dat had iedereen al lang zelf uitgedokterd met de schijf.