Wat is TAB en wat moet je er mee?
Wat is TAB? Hoe werkt het? Wat kan ik wel en niet met TAB? Zijn er verschillende soorten TAB? In dit verhaal wil ik antwoorden geven op deze vragen.
Ik heb er ook nog en video over gemaakt. Waarbij ik het allemaal uitleg met een TAB je van Broeder. Jacquezz.
Ik zou zeggen: Veel lees-, kijk- en luisterplezier gewenst!
Wat is TAB en hoe werkt het?
TAB ofwel Tablatuur of ook wel tabulatuur is een soort schrijftaal voor muziek en dan wel speciaal voor snaarinstrumenten met fretten (die metalen dwars-streepjes op de hals) zoals gitaar, mandoline en ukelele (of ook wel ukulele). Je praat dan over gitaar, mandoline, ukulele of ukelele TAB.
Dat zou je verschillende soorten TAB kunnen noemen. Ze werken alleen wel allemaal op dezelfde manier.
In de ”nieuwe muziekwinkel” en dan speciaal op de afdeling Bladmuziek in TAB en Noten, vind je allerlei door mij geschreven muziek in zowel notenschrift als TAB. Ook in YouTube filmpjes voeg ik steeds vaker stukjes van zo’n tabje in. Neem b.v. het filmpje over 2 stille nachten waaruit ik hieronder een fragmentje heb afgebeeld.
Voor het spelen van mooie ukelele solo’s kun je ook TAB gebruiken. Zie mijn verhaal hierover.
Maar voor sommige mensen is het toch nog abracadabra. En dat is jammer want het maakt het leven van een snarenplukker eenvoudiger.
Toch graag nog wat hulp?
”Allemaal leuk hoor, zo’n snarenblog verhaal maar ik wil toch graag iemand die me vertelt of ik het wel goed doe…” Hoor ik je denken.
Nou dat kan. Neem b.v. een kleine leskaart. Dat geeft je recht op 3 lessen van 30 minuten die je kan bespreken, in overleg met mij, wanneer het je uitkomt. Het mogen ook lessen via skype zijn.
Een stuk muziek geschreven in TAB kan er dan bv. zó uit zien.
En als je er allemaal niet mee bekend bent, kan dat wat intimiderend zijn. Kortom je snapt er niks van en denkt: laat maar… Alweer jammer want, niet nodig.
Laten we bij het begin beginnen.
Zoals je wellicht weet wordt iedere snaar van je instrument op een vaste toon gestemd. Bijv. een ukelele stem je gCea (gekke Corrie eet alles) waarbij de g de bovenste snaar is in speelhouding en de a de onderste. Bij een gitaar of mandoline zijn het weer andere tonen.
Uit iedere snaar kun je nog veel meer tonen halen (zonder aan de stemknopjes te draaien) door de snaar ergens bij de fretten in te drukken en dan aan te slaan.
Daarop is het systeem van TAB gebaseerd.
- In TAB stelt een horizontale lijn een snaar van je instrument voor.
- Een cijfer op zo’n lijn stelt de fret voor waarbij je de snaar moet indrukken. Altijd net links naast die fret de snaar tegen het hout van de hals drukken. Alleen bij een 0 hoef je niets in te drukken. Dat heet de open snaar. Bij een 1 wordt de 1e fret bedoeld geteld vanaf het “kammetje” het dichtst bij de stemknopjes. Bij een 2 wordt de 2e fret bedoeld etc.
- Met de rechterhand moet je de snaar nu aanslaan dan ontstaat, als het goed is, de juiste toon.
Sorry voor de linkshandigen onder ons. Ik ga even uit van rechtshandig. Ben je toch een linkshandige snarenplukker dan kun je de zaken gewoon omdraaien.
De simpelste vorm van TAB
Het zou er dan op 1 snaar zo iets uit kunnen gaan zien:
–0–2–4–0–0–2–4–0–
Als je dit op een, maakt niet uit welke, snaar speelt, en je houdt iedere toon even lang aan dan krijg je het begin van “Vader Jacob”. Mocht er bij jou iets anders uitrollen, “poesje mauw” of zo, dan moet je weer even opnieuw beginnen met dit verhaal.
Maar tussen het 1e stukje TAB en dat van vader Jacob, zit nogal een verschil:
ten eerste heeft het 1e tabje wel 4 lijnen en zitten er allerlei “stokjes” e.d. aan de cijfers getekend.
Rustig, geen paniek, leg ik allemaal uit:
Het is een ukelele tabje. Zo’n ding heeft 4 snaren vandaar dat er telkens 4 lijnen boven elkaar staan. Een gitaartab bij voorbeeld, heeft 6 lijnen. Een mandoline-tab heeft ook 4 lijnen. Zo’n apparaat heeft 8 snaren maar er zitten steeds 2 snaren vlak bij elkaar die op dezelfde toon zijn gestemd. Die worden voor het gemak als 1 lijn (per snarenpaar dus) getekend.
Iedere lijn stelt dus een bepaalde snaar voor. Een cijfer op een bepaalde lijn betekent dus: die bepaalde snaar indrukken bij het zoveelste fretje als het cijfer aangeeft.
Het tabje begint met 2 cijfers recht boven elkaar. Je moet dan 2 snaren tegelijk aanslaan (met duim en een van de vingers) van je rechterhand.
Het zijn de g-snaar vakje 0 = de open snaar en de E-snaar vakje 3.
De TAB staat op z’n kop, ondersteboven.
De oplettende lezer heeft het al ontdekt: het zit op zijn kop. Ondersteboven. Ja de g- snaar staat als onderste lijn getekend en de a-snaar als bovenste. Terwijl je g-snaar in speelhouding de bovenste snaar is en je a-snaar de onderste.
Sorry! Ik heb het niet bedacht. Ze doen het allemaal zo. Geldt ook voor gitaar TAB en ook voor andere instrumenten. We zullen het er mee moeten doen en het went snel.
TAB zonder maat en ritme
Bij veel TABS die je op internet vindt, houd het hier wel zo’n beetje op: lijnen en cijfers en soms nog wat kleine aanwijzingen waar ze wat snarentrucjes mee bedoelen zoals: pull-off, hammer-on, bend, slide enz. Ik noem dat kale TAB
Maar dan weet je nog niks over de lengte van de tonen en de maat (zeg maar de kadans van een liedje).
Als je geluk hebt, staat er een regel boven die uit notenschrift bestaat die hetzelfde betekent. Dan kun je, als je weet hoe het zit, daaruit de maat en ritme informatie halen die je nodig hebt om je liedje goed te spelen.
TAB met info over maat en ritme
Als je nog meer geluk hebt, zit die maat en ritme notatie in je TAB verwerkt zoals bij mijn 1e voorbeeld.
Eigenlijk heb je dan een soort kruising van kale TAB en het notenschrift. Voordeel hiervan is dat je alle info over maat en ritme en natuurlijk welke snaar je in welk vakje moet spelen, uit je TAB kan halen. Moet je wel weten hoe je dat allemaal weer moet zien te lezen.
Nou doen we er een “crash course” (korte cursus) TAB met maat en ritme bij. Daar gaat hij:
Maataanduiding: 3 kwarts maat in dit geval. Dat wil zeggen: het liedje heeft een maat met 3 tellen.
In het eerste stukje TAB zie je dat de tab-regel in een aantal stukken is verdeeld met een verticale lijn. Zo’n stuk regel is een maat. Er komt een van te voren bepaald aantal tellen in. In ons voorbeeld 3. Dat kan met 1 toon van 3 tellen maar ook met meerdere kortere tonen.
.
Een toon van 1 tel. In dit geval een open snaar want het cijfer is 0.
Twee snelle tonen die ieder een halve tel krijgen. Bij elkaar dus net zolang als de toon van 1 tel. Je telt zoiets als: een ne of twee je of drie je o.i.d.
Een cijfer met een rondje er omheen en een stokje eronder of erboven is een toon die 2 tellen duurt. Als er geen stokje aan zit is het een 4 teller.
Een toon van 3 tellen. Hij lijkt op de twee tel toon maar deze heeft een stip ernaast staan.
Dit is een speciaaltje: de meest linkse, met stok en stip is een anderhalf-teller en de rechtse, met vlag aan de stok, is een halve tel. Je telt: een ne twee je. Waarbij de eerste toon: “een ne twee” krijgt en zodra je “je” telt (achter 2 aan) speel je de half-teller.
Nog veel meer te vertellen over wat TAB is.
Ik hoop met dit verhaal een beetje duidelijkheid te hebben gegeven over de vragen: Wat is TAB en wat moet ik ermee? Mocht ik belangrijke dingen vergeten hebben te noemen, dan mag je me daar op wijzen. Wellicht breid ik mijn verhaal dan uit met jouw inbreng.
Over de verschillende soorten lengtewaarden en maten die je in de meest uitgebreide vorm van TAB kan tegenkomen, valt heus nog wel meer te vertellen b.v. triolen, 6/8 maat, recht ritme versus swing etc. Maar dan wordt het bijna een compleet hoofdstuk muziektheorie.
Verder is er altijd nog zoiets als interpretatie! Hoe het allemaal gaat klinken, hangt toch af van hoe je het speelt. Welke technieken van aanslaan je gebruikt. Welke tonen je wat harder of juist wat zachter speelt. Hoe strak je je tempo houdt en zo kan ik nog even doorgaan.
Als je hierover meer wil leren, kan ik je mijn “Verhalen en Tips voor Snarenplukkers” aanbevelen. Bekijk ook vooral mijn filmpjes op YouTube die ik vaak hierbij maak.
Veel plezier ermee!
Oooo, je doet erg je best! Chapeau 🎩 maar ik moet er nog ff voor gaan zitten hoor;))
Maar dat ga ik wel doen! Bedankt!
Nou, dankjewel zeg! Ik hoop dat je er wat aan hebt.